การแข่งขัน World Championships in Shoemaking เป็นการแข่งขันที่จัดขึ้นเพื่อเฟ้นหาช่างทำรองเท้า (Shoemaker) จากทั่วโลก โดยมีพาร์ทเนอร์มากมายที่เกี่ยวข้อง เช่น The Shoe Snob, Shoegazing, The Hanger Project เข้ามาดูและช่วยกันตัดสินว่า ใครคือยอดฝีมือที่ทำรองเท้าได้ยอดเยี่ยมที่สุดในโลก
ผมอยากจะได้ทุกคนได้ลองดูเกณฑ์การตัดสินรองเท้าในการแข่งขันนี้ เพราะว่าเป็นเกณฑ์สากลที่ใช้วัดความสามารถ และทุกคนสามารถใช้เกณฑ์นี้ในการเลือกซื้อรองเท้าที่คุณภาพยอดเยี่ยมมาใช้ได้เช่นกันครับ
ในการแข่งขันทำรองเท้า องค์ประกอบที่เราจะต้องให้ความสำคัญ คือ
- สไตล์ของรองเท้า เช่น Oxford, Derby, Monkstrap หรือ Loafer
- หนังหน้า (Upper) ที่เลือกใช้ ควรจะต้องเป็นหนังที่ดี และตรงตามคุณสมบัติที่ควรจะเป็น
- พื้นรองเท้า ควรจะเป็นวัสดุที่ได้ทั้งความแข็งแรงและสวยงาม
- วิธีการตัดเย็บ ต้องเหมาะสมกับ Final look ของรองเท้า
- วิธีการ Finish จะต้องทำให้สวยงาม สีหนัง การลงแวกซ์ และขัดทำขอบ จะต้องเนี๊ยบ
เวลาจะตัดสินรองเท้าควรจะต้องดูตามองค์ประกอบเหล่านี้ทีละส่วน
หัวข้อที่ใช้เป็นเกณฑ์การตัดสินคือ
- ความยากในการทำรองเท้า
- ความเนี๊ยบในการทำรองเท้า
- ความเป็นศิลปะของรองเท้า
ความยากในการทำรองเท้า
- การออกแบบหุ่นรองเท้า (Last) หุ่นที่มีความเซ็กซี่ โค้งมน อ่อนช้อย และเรียวยาว จะเป็นหุ่นที่ทำยาก การทำหุ่นออกมาให้สวยงามและสมมาตรทั้งสองข้างก็เป็นอะไรที่ยากมาก ดังนั้น รองเท้าที่มีความเซ็กซี่จึงเป็นรองเท้าที่ทำยากกว่ารองเท้าที่ทรงเรียบ ๆ
- หนัง Upper เป็นสิ่งที่ทุกคนมองข้ามไป แต่รายละเอียดการทำหนังนั้นละเอียดมาก งานที่ดีจะต้องดึงหนังให้มีความเรียบตึงสวย ไม่ย่นหรือเกิดรอยยับ ๆ ช่างที่ถนัดขวาจะทำข้างที่ไม่ถนัดได้ไม่ค่อยสวยเพราะแรงแขนไม่เท่ากัน หรือการเย็บหนังจะต้องใช้ความละเอียด ฝีเข็มที่เล็ก และด้ายเส้นเล็ก ต้องมีเครื่องมือในการเจาะหนังที่ละเอียด และฝีมือที่ดี หากมือสั่นแล้วเจาะไม่เท่าคือจะทำให้ฝีเข็มไม่เรียบร้อย ความสวยของหนัง Upper ต้องใช้ความปราณีตในการเย็บหนัง
- การตัดเย็บ (Construction) ความซับซ้อนในการทำโครงสร้าง Hand Welt คือเทคนิคที่ใช้วัดฝีมือช่างได้ดีที่สุด ด้านในจะต้องมีการเย็บแบบก่อสะพานขึ้นมาเพื่อเย็บพื้นเข้ากับ Upper และการเย็บพื้นนอกและพื้นใน จะต้องวัดความถี่ของฝีเข็มต่อความยาว Welt 1 นิ้ว เช่น ใน 1 นิ้วได้ฝีเข็ม 7 ครั้ง ถือว่าทำออกมาได้ดีแล้วครับ
ความเนี๊ยบในการทำรองเท้า
งานที่ดีคืองานละเอียด การเลือกสรรวัตถุดิบออกมาอย่างเหมาะสม และการวางแผนการตัดเย็บเป็นแค่ส่วนหนึ่ง แต่ Shoemaker จะต้องทำงานออกมาให้เนี๊ยบ
- งานพื้นจะต้องสะอาด ไม่มีสีเปื้อนจากการทำ Finishing คือการขัดและทำสี ทำให้รองเท้ามีความสะอาดและสวยงาม ขอบรองเท้าจะต้องเก็บให้เรียบร้อย ไม่เป็นขุย ๆ หรือมีรอยถลอก ไม่มีคราบกาวเลอะเทอะ การลงมีดกรีดหนังต้องไม่พลาด และต้องขัดเงาอย่างดี
- งานหนัง Upper จะต้องมีความพอดี การทำสีจะต้องลงสีสวย สม่ำเสมอ ไม่เปื้อน หากทำ Patina ควรจะต้องมีสีที่เข้ากัน และลงให้สวยงาม หลังจากทำสีแล้วจะต้องขัดอย่างดี ลงแวกซ์ในปริมาณเหมาะสม และวนน้ำได้อย่างเรียบเนียนจนเกิดความเงาสูงสุด
- ภาพรวมรองเท้าต้องดี หากพยายามจะใส่ทุกอย่างเข้าไปโดยไม่คำนึงถึงความเข้ากัน จะทำให้รองเท้าดูแย่งซีนกันจนดูขัดตาได้ เช่น ทำ Belgian Loafer ที่เน้นแบบลำลอง แต่ตัดเย็บแบบ Goodyear-welt Double-Oak leather sole พื้นหนา ทำให้ดูขัดกันว่าจะใช้ใส่เดินเล่น หรือใช้งานแบบหนัก ๆ กันแน่
ไม่ว่าการตัดเย็บจะเป็นแบบไหน ต้องทำให้มันสวยงามเหมาะสมกับ Final Look ทำให้ทุกอย่างออกมาเข้ากัน
ความเป็นศิลปะในการทำรองเท้า
ในแง่ของรองเท้า ความสวยงามเกิดจากการออกแบบ มีความเป็นสุนทรียศาสตร์ ภาพรวมรองเท้าที่มองแล้วเตะตาและดึงดูด
ในด้านในจะค่อนข้าง Personal มาก รสนิยมแต่ละคนจะมีความแตกต่างกัน ทำให้เรามองความสวยงามรองเท้าแตกต่างกัน เช่น ตัวผมเอง หากมองรองเท้าที่เป็นผู้ชนะทั้ง 3 คน ผมชอบของ Christopher Corthay (อันดับ 2) มากที่สุด ซึ่งแต่ละคนก็มีความชอบแตกต่างกัน
บทวิเคราะห์คะแนน
- อันดับที่ 1 Daniel Wegan จาก Catella Shoemaker ผมให้คะแนนความสามารถของ Shoemaker ท่านนี้สูงที่สุด เพราะฝีเข็มของเค้าในงานหนัง Upper และงาน Welt มีความถี่มาก ความละเอียดของงานอยู่ในระดับที่สูง หากใครได้มองงานเค้าอย่างชัด ๆ จะเห็นว่า ไม่มีความผิดพลาดเลยในงานของเค้า การออกแบบอาจจะไม่ได้เน้นให้ใช้งานได้ แต่ถ้าสำหรับโจทย์การสร้างรองเท้าให้สวยมาก งานเค้าคือชนะเลิศจริง ๆ
- อันดับที่ 2 Christopher Corthay จาก Corthay เป็นงานที่มีการออกแบบได้เซ็กซี่มาก ความสวยงามของ Last ที่เป็นโค้งมนและเป็นเหลี่ยมรวมกันได้ลงตัว ฝีเข็มก็ละเอียดสวยงาม แพทเทิร์นรองเท้าก็สวย มีการแอบใส่ลูกเล่นลงไปบนรูร้อยเชือก และงานพื้นด้วย ผมว่าคู่นี้สวยที่สุดในมุมมองผม
- อันดับที่ 3 Eiji Murata จาก Main D’or Shoes ฝีมือยอดเยี่ยมมาก งานออกแบบของเค้าดูเป็นรองเท้าที่ใส่ในชีวิตจริงได้มากที่สุด ใส่ความคลาสสิคของรองเท้าลงไปในงานมากที่สุด และคงเอกลักษณ์มากที่สุด ผมเองก็ชอบรองเท้าคู่นี้เช่นกันครับ แต่คะแนนเรื่องของความพิเศษของเทคนิคน่าจะชนะผู้อื่นไม่ได้ ทำให้ได้อันดับที่ 3
- Patina Championship: Stephane Villette Colorist ที่ชนะการแข่งขันทำสีรองเท้าแบบ Patina ซึ่งใช้เทคนิคคู่สีที่ทำยากสามสี เหลือง เขียว น้ำตาล ซึ่งมีโอกาสที่จะเลอะง่ายมาก แต่เค้าสามารถทำได้และ Finish งานออกมาได้ยอดเยี่ยม สมกับที่เป็นแชมป์ปี 2019 จริง ๆ
ครั้งต่อไปที่เพื่อน ๆ จะเลือกซื้อรองเท้าคู่ใหม่ ลองใช้เกณฑ์ในการตัดสินจากบทความนี้ดูครับ จะทำให้เพื่อน ๆ เลือกซื้อรองเท้าที่คุณภาพดีได้แน่นอนครับ
Reference
สนับสนุน Shineable.co
สำหรับเพื่อน ๆ ที่สนใจจะช่วยสนับสนุนค่าผลิตภัณฑ์ขัดรองเท้าให้กับผม สามารถบริจาคผ่านช่องทาง QR code นี้ได้เลยครับ
