Shoe Last โครงร่างของรองเท้าที่ทำให้รองเท้ามีรูปทรงที่สวยงาม ถูกสร้างขึ้นมาตามรูปทรงของเท้าของมนุษย์ แต่จะมีการปรับส่วนต่าง ๆ ให้สวยงาม
การทำ Last ขึ้นมาสำหรับรองเท้าของแต่ละคน เป็นศิลปะที่จะทำให้รองเท้าที่ผลิตขึ้นมา ใส่สบาย และมีความสวยงาม มีส่วนเว้า ส่วนโค้ง และปลายเท้าที่มีเอกลักษณ์ ซึ่งในประเทศไทยมี Don’s Footwear ที่เป็น Lastmaker ที่ทำ Last ด้วยกรรมวิธีแบบดั้งเดิม
Last คืออะไร
Last คือ หุ่นรองเท้า ที่มีลักษณะเป็นรูปเท้า มักทำมาจากพลาสติกที่ขึ้นรูปด้วย 3D Printer ออกมาเป็นทรงเท้า Last นี้จะถูกเอาไปใช้ในการขึ้นแผ่นหนังออกมาให้ได้ทรงรองเท้าตามที่ Last กำหนด
“Last ที่ดี จะทำให้ได้รองเท้าที่ดี”
เนื่องจากการจำลองรูปเท้าของมนุษย์ออกมาเป็นสองข้าง เท้าซ้ายและขวา ส่วนเว้าส่วนโค้งในส่วนของ
- Instep หรือหลังเท้า
- Ball หรือหน้าเท้า
- Heel หรือส้นเท้า
ทั้งสามส่วนนี้ ถ้าออกแบบให้เข้ากับเท้ามาก ก็จะยิ่งใส่สบายมาก แล้วถ้ามีการปรับให้ได้มุมที่สวยงาม เรียวยาว เซ็กซี่ มีสไตล์
Traditional Last Making
- Rough Form คือก้อนไม้ นิยมทำจากไม้เนื้อแข็ง มีลักษณะเป็นหยัก ๆ แต่มีความเหมือน Last ตามปกติ
- Rasp คือตะไบสำหรับใช้ในการตะไบเนื้อไม้ให้ได้ทรงที่ต้องการ
ตัว Rough Form เกิดจากการจำลองเท้าของมนุษย์ออกมา แต่เพิ่มส่วนรอยหยักรอบเท้าลงไปให้ทั่วเพื่อเลียนแบบ ปุ่มกระดูก ตาตุ่ม เส้นเลือด รวมถึงการอักเสบของเท้า
Lastmaker ก็จะทำการเหลา Rough Form ด้วยตะไบ (อาจมีการใช้กบไสไม้ร่วมด้วย) จากส่วนด้านหน้าไปด้านหลัง โดยทำให้เข้ากับรูปเท้าของเจ้าของรองเท้า ค่อย ๆ เหลาไปเรื่อย ๆ จนสุดท้ายได้ Last
ช่างจะออกแบบ Last ให้มีความสวยงามตามความต้องการของเจ้าของรองเท้าและสไตล์ของช่างด้วย ทำให้ Last ออกมาสวย
ข้อดีของ Bespoke Last
เมื่อเราไปตัดรองเท้าแบบ Bespoke ช่างที่ทำ Last จะใช้ไซส์เท้าของเราจริง ๆ ในการทำ Last ซึ่งเท้าของคน ตามปกติจะมีความแตกต่างกันไป เท้าซ้ายและเท้าขวามีไซส์ที่แตกต่าง มีเนื้อ ปุ่มกระดูก ในตำแหน่งที่แตกต่าง
ความสบายในการใส่จะเกิดในทันทีที่ได้ใส่ ไม่จำเป็นจะต้องรอให้หนังค่อย ๆ เปลี่ยนรูปตามเท้า
นอกจากนี้ รองเท้าที่มีขนาดพอเหมาะกับเท้า จะก่อให้เกิดรอยยับได้อย่างสวยงาม เพราะว่าไม่ได้มีหนังที่หักหรือพับเกินความพอดี
ทรงของรองเท้าจะสวยงามตามแบบที่เราต้องการ เช่น Chisel toe, Round toe หรือ Almond toe ก็จะมีสัดส่วนที่ชัดเจน
ข้อเสียของ Bespoke Last
การทำ Last ขึ้นมาโดยเฉพาะ จะต้องทำโดย Lastmaker ที่มีความเชี่ยวชาญเป็นพิเศษ เพราะต้องมีการฝึกฝนอย่างยาวนานกว่าจะมีความเชี่ยวชาญในการเหลาไม้
การเหลาไม้ หากทำผิดพลาดไปแล้วจะไม่สามารถแก้ไขได้ง่าย ๆ ดังนั้น ช่างจะต้องฝึกฝนคล้ายกับการปั้นโมเดล
การทำหุ่นไม้ใช้ระยะเวลาหลายชั่วโมง อาจใช้เวลานานหลายเดือน หากมีหุ่นที่ซับซ้อน และส่วนเว้าส่วนโค้งที่ทำได้ยากเป็นพิเศษ
ผลลัพธ์ของการทำ Last
หากเราอดทนรอเวลาที่จะได้รองเท้าได้ สามารถที่จะหาช่างทำหุ่นรองเท้าที่ถูกจริตกับเราได้ เราจะได้รองเท้าที่มีหุ่นสวยงามตามที่เราต้องการ แล้วยังใส่สบายตั้งแต่ครั้งแรกที่ได้สวม
แต่ก่อนที่จะตัดรองเท้าแบบ Bespoke Last ผู้ตัดต้องทำความเข้าใจกับทรงรองเท้าที่มีอยู่อย่างหลากหลาย และจะต้องตกผลึกความต้องการของเราออกมาให้ได้ก่อน จึงจะทำให้เราได้รองเท้าที่เข้ากับเราได้มากที่สุด
Last ที่ได้สามารถนำไปใช้งานต่อได้ตลอดไป
หุ่นรองเท้านี้เป็นหุ่นที่เข้ากับเท้าของเจ้าของรองเท้าแล้ว เมื่อจะตัดรองเท้าคู่ต่อไป Last นี้จะนำไปใช้ในการขึ้นรูปรองเท้าได้เรื่อย ๆ เราก็จะไม่ต้องเสียเวลา Fitting ใหม่อีกครั้ง สามารถที่จะให้ทางช่างผลิตแล้วส่งมาให้เราได้เลยทันที
ข้อควรระวัง
ถึงแม้ว่าการทำ Bespoke Last จะทำให้เราได้ไซส์ที่แม่นยำมากที่สุด แต่ก็มีโอกาสที่เราจะต้องทำ Last ใหม่ เช่น
- น้ำหนักเปลี่ยนแปลง หากเราอ้วนขึ้นเยอะมาก ก็จะทำให้เนื้อเท้าเยอะขึ้นตาม อาจจะทำให้เราต้อง Fitting ใหม่ ในทางตรงกันข้าม หากคุณผอมลง เท้าก็จะเล็กลงเช่นกัน
- ต้องการทรงรองเท้าแบบใหม่ เช่น หุ่นเดิมเป็น Chisel toe แต่ต้องการ Round toe ก็จะต้องไป Fitting ใหม่อีกครั้ง
การปรับแต่ง Last
หากมีการ Fitting แล้วมีความไม่พอดีในบางส่วน คับไปในบางจุด ทางช่างก็จะแปะหนังเติมเข้าไปที่ Last เพื่อที่จะทำให้มันขยายขึ้น รองเท้าก็จะพอดีเท้ามากยิ่งขึ้น
ความเห็นส่วนตัว
ประสบการณ์ที่ได้จากการทำ Bespoke Last ทำให้ผมรู้สึกว่า รองเท้าที่ถูกทำขึ้นมาเพื่อเรามันดียังไง ผมว่า หากเพื่อน ๆ ได้ไปลองสวมรองเท้าที่เป็น Bespoke เพื่อน ๆ จะประทับใจเหมือนกับผมเช่นกัน
สนับสนุน Shineable.co
สำหรับเพื่อน ๆ ที่สนใจจะช่วยสนับสนุนค่าผลิตภัณฑ์ขัดรองเท้าให้กับผม สามารถบริจาคผ่านช่องทาง QR code นี้ได้เลยครับ
